Konuyu Oyla:
  • Derecelendirme: 0/5 - 0 oy
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5

Battal Gazi Dergahı
#1

Seyit Battal Gazi Dergahı Eskişehir-Seyitgazi ilçesindeki Seyit Battal Gazi Dergahı'nın yanına da sonradan cami yapılmış.Mimari olarak bugün Anadolu’da en ihtişamlı ve metrekare olarak en büyük dergahlardan sayılan Battal Gazi Dergahı,1207 yılından günümüze kadar yaşamış. İstanbul-Sultanahmet Meydanı’ındaki Ayasofya Külliyesi'nden daha büyük olan bu dergahta yöre Alevileri gizli saklı geleneklerini sürdürmüşler. Aynı ilçeye bağlı,aslanbeyl i Köyü'ndeki Kalanderi dedesi Sultan Sücattin Veli Dergahı'na da sonradan yapılan cami,köyün tümü Alevi olduğu için ısrarla cemaatsiz olarak yaşatılmaya çalışılıyor. Isparta-Senirkent Uluğbey’de bulunan Veli Baba Sultan Dergahı'na yapılan cami büyüdükçe dergah küçülmüş.Ege Alevilerinin uğrak yeri olan Kemalpaşa’daki Horasan erenlerinden Hamza Baba Dergahı da cami yapımından kurtulamamış.

Bu yıl Abdal Musa Sultan törenlerine giderken Eskişehir-Kütahya karayolunda, Kütahya'ya 30 km uzaklıkta yol kenarında gördüğümüz levhada, "Pir Ahmet Efendi Türbesi" yazıyordu.Bu türbenin de Sünnileştirilen bir Alevi türbesi olduğunu düşünmekten kendimizi alıkoyamadık.Ar acımızı o yöne sürdük.Dağın yamacında bir evin yeşillikle kaplı bahçesindeki mezarların üstünde önce Derviş Ahmet ve Mehmet’in mezarlarını, sonra "aşevi" ni, sonra bağış kutusu üstünde "Hak razı olsun" yazısını okuyunca "Aaa burası Alevi Dergahı" dedik.Pir Ahmet Efendi'nin türbesinin bulunduğu yer kapalıydı,ama anahtar deliğinden Hz.Ali ve Hacı Bektaş Veli adlarını görünce kanımız kesinleşti.

Köyişleri'nin işgüzarlığı Yakınındaki ilk köyde gördüğümüz ilk tabelada şunlar yazıyordu: "T.C. Tarım Hayvan ve Köyişleri Bakanlığı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Köy Hizmetleri 14. Bölge Müdürlüğü Sofça Camii İnşaatı." Yani Alevi köylere sadece Diyanet İşleri, Vakıflar Genel Müdürlüğü,cami yaptırmak için kurulan bin bir vakıf ve dernek dışında Köyişleri Bakanlığı da cami yaptırıyor. Köylülerden camiye giden olmasa da Köyişleri Bakanlığı,asli görevi olan yol,su v.s işlerini bırakıp imamlığa soyunmuş. Pir Ahmet Türbesi ise,köyün 5 km dışında,Porsuk Barajı'na bakıyor.Daha önce Armutlu bucağında Kalburlu Çiftliği sınırları içinde bulunan türbe,baraj inşaatı nedeniyle 1949 yılında yeni yerine nakledilmiş.

Pir Ahmet Efendi, Anadolu'ya gelen Horasan erenlerinin soyundan bir "veli"imiş. Köylüler sayısız kerametlerinden sözBattal Gazi Dergahı ediyorlar.Kendi si 1570'te Hakka yürümüş(vefat etmiş).Yöredeki köylüler yıllardır Pir Ahmet Efendi'nin türbesinde kazan kaynatır,cem ayinleri düzenlermiş. Efsane kahramanın dergahı Şu anda Eskişehir’de mimarisi ve yaşayan geleneğiyle yaklaşık 800 yıllık tarihe karşın dimdik ayakta duran iki dergah var.Bunlar Seyitgazi ilçesindeki Seyit Battal Gazi ve Sücaettin Veli dergahları.İki dergahın tarihi,Hacı Bektaş Veli'nin Anadolu'ya gelmesinden önceye uzanıyor.Yüksek bir tepe üstünde kurulu kasabaya ve dergaha adını veren Seyit Battal Gazi'nin 675'te Malatya’da doğduğu,babasın ın Hüseyin Gazi,mezarının ise Ankara’da olduğunu yazılı kaynaklardan öğreniyoruz.Sey it Battal Gazi Dergahı,bugünkü durumuyla Hacı Bektaş Veli Dergahı'ndan daha geniş bir alanda kurulu ve daha görkemli bir yapıya sahip.İstanbul Sultanahmet Meydanı'’daki Ayasofya'’ı rahat içine alabilir.Bu dergah,son postnişin Hakkı Dede'nin söylediğine göre,yüzlerce dervişle dede ve baba yetiştirmiştir.

Kurtuluş Savaşı yıllarında Yunan işgaline uğrayan iki dergahın son dedesi Hakkı Dede ve amcası Şükrü Baba,işbirlikçi lerin ihbarı üzerine esir düşüp Yunanistan’ın Milos adasına gönderilmişler. Dergahta,Seyit Battal Gazi'nin mezarının bulunduğu büyük salonun giriş kapısında şu bilgiler yer alıyor: "Seyit Battal Gazi,Malatya Serdarı Hüseyin Gazi'nin oğludur.Annesi Saide Hatun,peygamber sülalesinden olup iki oğluyla hanımı Zeynep Hanım’ın mekanları eski Malatya'dır.Ası l adı Cafer'dir.Seyit liği peygamber sülalesinden gelen annesindendir." Bizans'ta savaş ve sevgi MS 715 yılında İslam ordularının İstanbul kuşatmasına da katıldığı belirtilen Battal Gazi'nin, esir düşerek Bizans zindanlarında tutuklu kaldığı,imparat orun kızı Elenora ile tanıştığı,birbi rlerine aşık oldukları,kızı kaçırıp evlendiklerini yazılan biyografiden öğreniyoruz. 717-740 yılları arasında süren Akrenion savaşına da katılan Battal Gazi,740 yılında Nacoleai şehrinin Mesih Kalesi önünde şehit olmuştur. Biraz önce sözünü ettiğimiz bu görkemli türbe ve külliye,1207-1208 yıllarında Selçuklu İmparatoru 1. Alaaddin Kuykubat’ın annesi Ümmühan Sultan’ın, Seyit Battal Gazi anısına yaptırdığı bir eserdir. Bu dergahlardan önemli dedeler ve muhipler gelip geçmiştir.

Abdülmecit ve Abdülaziz devirlerinde Seyit Battal Gazi Dergahı'nda Pir Mehmet Dede,onun vefatından sonra Ali İlhami Dede,Sücettin Veli dergahında ise Mehmet Sücaettin Dede,onun vefatından sonra da Ali Rıza Hadi Dede postnişin olmuşlardır. Pir Mehmet Dede ve Mehmet Sücaettin Dede aynı zamanda müsahip kardeş olmuşlar.İstanb ul’da divan katipliği görevini bırakıp Battal Gazi Dergahı'nda derviş olan ve edebiyat tarihimize Genç Abdal adıyla geçen şairimiz de bu dergahta nasip olmuştur. Ayrıca Sadrazam Yusuf Kamil Paşa'nın eşi olan ve kurduğu hastane nedeniyle bir semte veren Zeynep Kamil de adı geçen dedeler döneminde Seyit Battal Gazi Dergahı'na bağlanıp Alevi olmuştur. Zeynep Kamil Hanım,dedeleri zaman zaman İstanbul’a çağırıp konakta aylarca ağırlar,çevresi ndekileri bilgi ve görgülerinden nasiplendirmeye çalışırmış. Tekke ve zaviyelerin Cumhuriyet döneminde kapatılmasından sonra dergahın bir kısmı müze olarak düzenlenmeye çalışılmış.Daha önce Kırklar Meydanı olarak bilinen cemevi kısmı müze olmuş.

Cemevi yapımından önce (1920) kilisenin de bulunduğu mekanda,Osmanlı 'nın Alevi dergahları Sünnileştirme çabası sırasında yapılan camide dergah da yer alıyor.Bugün birçok kısmı boş olan dergahta,müzeyl e birlikte türbe ve aşevi işlevini sürdürüyor.Eski şehir yöresinde yaşayan Alevi-Bektaşi kitle,yaklaşık bin yıllık tarihe sahip bu dergahın,kendil erince restore edilerek kullanıma açılması için mücadele ediyor.Ancak dergahın bir bölümü idari olarak Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne,bi r bölümü ise Kültür Bakanlığı'na bağlanmış.

alevi-fuaf.com/alevilik-ogretisi/1/3/2/battal-gazi-dergahi/&print=1
Cevapla


Hızlı Menü:


Konuyu Okuyanlar: 1 Ziyaretçi