Hz. Ali’yi sevmek ve onun ahlakını taklit etmek, Hz. Hüseyin’in acısını acısı bellemek, Ehl-i Beyt’e sadakat göstermek ve ahlaki değerleri Ehl-i Beyt’in örnek ahlakından almak Aleviliğin usul ve erkanının başında gelir. Ancak bütün bunları Sünni Müslümanların da yapıyor olması Sünnilerle Alevileri eşitlemez. İkisinin de temel de birleştiği ama teferruatta ayrıldığı ve birbirinden uzaklaştığı pek çok konu vardır ve bu konular ben seni sevdim sen beni sevdin ile çözülebilecek konular değildir.

Sünni çevrelerin Aleviliği anlamaya çalıştığı vakıadır. Mesela Üniversitelerimizde bu hususta çok sayıda yüksek lisans ve doktora tezi yapılmış, yüzlerce makale veya kitap yayınlanmıştır. Keza, Alevi aydınlarının da kendilerini anlatmaya, Aleviliği tanımlamaya veya çerçevesini oluşturmaya çalıştığı yüzlerce kitap, broşür ve makaleden hemen söz edebiliriz. Ne kadar ideolojiye bulaşmış olursa olsun her iki tarafın yayınlarından ortaya çıkan bir gerçek vardır: O da Alevilik diye bir olgu ile iç içe yaşadığımızdır.

Ne yazık ki, Sünni aydınlar Alevilik hususunda zaman zaman tutarsızlıklar sergilemektedirler. Örneğin Alevililerle Sünnilerin kardeş olduğuna vurgu yaparken “Banane Kerbela olayından biz o sıralar henüz Müslüman bile değildik” gibi sığ; ya da “Biz de Hz. Ali’yi seviyoruz, Yezid’ten nefret ediyoruz, Hz. Hüseyin’e ağlıyoruz; o halde biz de en az sizin kadar Aleviyiz” gibi indirgemeci yaklaşımlar içindeler.

Oysa “biz de sizin gibiyiz” palavrası çok açıkça bellidir ki, var olan ve cidden artık çekilmez hale gelmiş olan Alevilik meselesini çözmeye yetmemektedir. Çünkü gerçekte ne hükümet, ne diyanet çözüö konusunda tam bir fikir birliği içinde değiller.

Bir kere çözümsüzlüğün başlıca nedeni Aleviliğin tanımlanamamış olmasıdır. İslam içidir/İslam dışıdır tartışmasının merkezinde de bu durum yatmaktadır. Bazı aşırı uçlara mensup olanların Aleviliği tamamen dinin dışına taşımaya çalışması sadece Sünnilerce değil Alevilerce de tepki ile karşılanmaktadır.

“Alevilik İslamdandır/islamın kendisidir/islamdır” tanımlamaları da bir başka problemi ortaya çıkarmaktadır. Hangi İslam?

Şimdi hemen kaç tane İslam var ki kardeşim demeyin. Çok İslam var. Türkler bu çok İslam içinde Hanefî mezhebine göre ibadetlerini gerçekleştirirler. Diğer üç büyük mezhep ise Hanbelilik, Malikilik ve Şafilik. Vahhabilik bu dört mezhebinde dışında durur. Ama bu dört mezhebin takipçileri Vahhabilikten çok Şiiliğe karşı dururlar. İrili ufaklı olanları şimdilik saymayalım. Meraklıları İtikadi İslam Mezhepleri adlı kitapları okuyabilirler.

Alevilik bunların hangisine yakın? İlk bakışta Şiilik tabii ki. Ama hiçbir Kızılbaş/Alevi Şiiliğe sıcak bakmaz. Şii öğretiler ile birkaç birleşen nokta dışında neredeyse bileşeni yoktur. Kızılbaşlık bazen 7 İmamcı/İsmaili bazen 12 İmamcı/Caferi görünümler arz eder. Ama ne olursa olsun Anadolu’da kendine özgü bir şekillenme göstermiş ve günümüze kadar gelmiştir.

Alevilik diye bir gerçek vardır.

Ben de Hz. Ali’yi seviyorum, ona bağlıyım diyerek Alevi olunmaz. Zaten inandırıcı da değildir. Alevilik evreni farklıdır.

Bu tür kelime oyunları yerine “Doktrin” den gelen esasların mengene gibi sıktığı düşünceleri bir defalığına bir kenara bırakıp bu sorun ile ciddi bir şekilde uğraşmak icap etmektedir.

Bilge Kağan’ın dediği gibi, Onlar da bizim Türk’ümüz Milletimizdir.

kaynak: Milliyet Blog